Bezsenność i jej konsekwencje

Człowiek potrzebuje około ośmiu godzin snu w ciągu doby. Każdy, kto studiuje, wie o tym, że długotrwałe pozbawienie snu nie ma przyjemnych konsekwencji. Zarywanie nocek pod pretekstem nauki do egzaminów może skończyć się nie tylko oblaniem ważnego testu, ale też i trwałymi zmianami w mózgu (oczywiście tylko, jeśli tych nocek, bez nawet krótkich drzemek, będzie naprawdę sporo).

Co może Ci grozić, jeśli nie śpisz przez kilka dób z rzędu?

 Przyczyną bezsenności może być nie tylko nauka na ostatnią chwilę. Środki uspokajające, alkohol lub odstawienie długotrwale przyjmowanych środków nasennych może spowodować problemy z fazą snu zwaną REM. To właśnie wtedy organizm regeneruje się najszybciej. Przyczyną bezsenności może być też depresja lub nerwica pourazowa (PTSD).

Badanie konsekwencji bezsenności było możliwe dzięki młodym ludziom, którzy zgodzili się na udział w eksperymencie, podczas którego pozbawieni byli możliwości snu. Dzięki nim wiemy, że nawet krótkotrwały brak snu zaburza proces skupienia uwagi - ciężko nam się skupić przez dłuższą chwilę na zadaniach wymagających zdolności psychoruchowych.

Ponadto niedobór snu sprawia, że jesteśmy rozdrażnieni i z równowagi mogą nas wytrącić nawet drobiazgi, których - wyspani - nawet byśmy nie zauważyli. Jako przyczynę takiego stanu emocjonalnego, badacze uznali zmianę poziomu kortyzolu, hormonu stresu. Wpływa on nie tylko na humor, jego długotrwale podniesiony poziom uszkadza obszar mózgu odpowiedzialny za pamięć. W konsekwencji możemy mieć problemy z zapamiętywaniem.

 W skrajnych przypadkach, wielodniowego pozbawienia możliwości snu, oprócz powyższych objawów możemy doznawać halucynacji i lęków. Dlaczego tak się dzieje? Mózg stan skrajnego niewyspania odczytuje jako sytuację skrajną, aby zmobilizować do działa, wyłącza ośrodek logicznego myślenia. Tym sposobem jest w stanie kontrolować czynności bardziej potrzebne z fizjologicznego punktu widzenia.

Reasumując, ludzki organizm bardzo potrzebuje snu. Jego funkcje są na tyle ważne, że nie da się bez niego zwyczajnie funkcjonować. Deprywacja snu skutkuje w obniżonym samopoczuciu, ogólnym rozdrażnieniu, zaburzeniach uwagi i niższej jakości wykonywania nawet najprostszych zadań. Może też grozić uszkodzeniem obszaru mózgu odpowiadającego między innymi za przenoszenie wspomnień z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej.

Bibliografia: Zimbardo P.G., Johnson R.L., McCann V. (2010). Psychologia. Kluczowe Koncepcje.